RENTGEN APPARATI VA BIOLOGIK NURLANISHNING TIRIK ORGANIZMLARGA TA‟SIRI
Kalit so'zlar:
Rentgen nurlari, ionlovchi nurlanish, biologik ta’sir, radiatsion xavfsizlik, hujayra shikastlanishi, diagnostik tekshiruv, DNK o‘zgarishlari.Annotatsiya
Tibbiyotda rentgen apparatlari ichki a’zolarni invaziv bo‘lmagan
usulda aniqlashda keng qo‘llaniladi. Ular ionlovchi nurlanish hosil qilishi, bu esa hujayra
membranasi va DNK strukturasi shikastlanishiga, mutatsiyalar va hujayra o‘limiga olib
kelishi mumkin. Yuqori dozalardagi nurlanish uzoq muddatli salbiy oqibatlar, jumladan,
saraton, genetik mutatsiyalar va reproduktiv tizim buzilishlarini keltirib chiqaradi.
Maqolada xavfsizlik me’yorlari, profilaktik chora-tadbirlar va zamonaviy texnologiyalar
orqali nurlanish darajasini pasaytirish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Ionlashtiruvchi nurlar
bilan ishlovchi shaxslar va bemorlar uchun bu mavzu doimiy ilmiy izlanishlarni talab qilib
keladi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Алимов А.А., Турсунов Т.Ж. «Радиационная безопасность и защита от
ионизирующих излучений» – Ташкент: «Фан», 2019. – 210 б.
2. Турсунбаев Х., Абдурахманова М. «Биофизика». – Т.: I.T.T.U. nashriyoti, 2020. –
176 б.
3. Shagina N.B., Tolstykh E.I. "Radiation protection and medical exposure: Dosimetry
and biological response" // Radiation and Environmental Biophysics. – 2022. – №4. –
B. 345–359.
4. Фрейлик Г.Е., Николаев С.Я. «Рентгеновские аппараты и их применение в
медицине». – М.: Медгиз, 2018. – 256 б.
5. Ahuja A.T., Evans R.M. “Practical Radiological Protection in Healthcare”. –
Springer, 2021. – 322 p.
6. Сайт: https://www.who.int – Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST): Ionlashtiruvchi
nurlar va sog‘liq uchun xavf omillari haqida tahliliy ma’lumotlar.
7. Федоров В.Н., Жданович Л.В. «Облучение и здоровье человека: биологические
аспекты радиационного воздействия» – Санкт-Петербург: МедиаЛайн, 2021. –
184 б.
